Armáda České Republiky

W nowej rzeczywistości po rozpadzie ZSRR oraz pokojowym rozejściu się ze Słowacją, Republika Czeska podobnie jak inne kraje regionu podjęła starania o zbliżenie się do Zachodu oraz zacieśnianie współpracy ze strukturami NATO, sfinalizowane przyjęciem tego kraju (wraz z Polską i Węgrami) do Paktu Północnoatlantyckiego w 1999 roku.

Siły zbrojne Czech składają się z Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych oraz Sił Wsparcia odpowiedzialnych za logistykę i zaopatrzenie, ponadto wyróżnić można niepodległe tym rodzajom sił zbrojnych jednostki specjalne. Zmiana układu sił w Europie doprowadziła do odchudzenia sił zbrojnych oraz ich profesjonalizacji (zniesienie poboru nastąpiło w 2004 roku). Łącznie w siłach zbrojnych służy dziś około 25 tysięcy żołnierzy.

Wojska Lądowe

Struktury Wojsk Lądowych
4. Brygada szybkiego reagowania (Žatec)

kompania dowodzenia (Žatec)
41. batalion zmechanizowany (Žatec)
42. batalion zmechanizowany (Tábor)
43. batalion zmechanizowano-desantowy (Chrudim)
44. lekki batalion zmotoryzowany (Jindřichův Hradec)
7. Brygada zmechanizowana (Hranice)

kompania dowodzenia (Hranice)
71. batalion zmechanizowany (Hranice)
72. batalion zmechanizowany (Přáslavice)
73. batalion czołgów (Přáslavice)

74. lekki batalion zmotoryzowany (Bučovice)
13. Brygada Artylerii (Jince)

kompania dowodzenia (Jince)
131. mieszany dywizjon artylerii (Pardubice)
132. mieszany dywizjon artylerii (Jince)
102. batalion rozpoznawczy (Prostějov)

Wóz bojowy BVP-2 wciąż odpowiada wymaganiom współczesnego pola walki

Czołg T-72M4Cz – podstawa czeskich sił pancernych

Dwudziestoletnie samochody UAZ 469 wciąż są w codziennym użyciu

Kołowe transportery opancerzone Pandur II wyposażone w zdalnie sterowane wieże RCWS-30 Samson

Radary artyleryjskie Ericsson Arthur pozwalają na znacznie zwiększenie skuteczności ostrzału artyleryjskiego

Wojska lądowe składają się z dwu brygad ogólnowojskowych oraz brygady artylerii. Brygady nie posiadają organicznych jednostek wsparcia (artylerii polowej czy przeciwlotniczej, jednostek wsparcia inżynieryjnego), składając się tylko z jednostek pierwszoliniowych.

Podstawowym wyposażeniem żołnierza czeskiego (włącznie z żołnierzami stacjonującymi w Afganistanie) są 7,62×39 mm karabinki automatyczne Samopal vz. 58, 7,62x54R mm ręczne karabiny maszynowe Univerzální kulomet vz. 59, 7,62x54R mm karabin wyborowy SWD, 7,62×17 mm pistolet maszynowy Samopal vz. 61 Škorpion oraz 9×19 mm pistolet samopowtarzalny CZ-75. Dzięki środkom zaoszczędzonym w wyniku wstrzymania projektu „Voják 21. století” czeskie ministerstwo obrony zapowiedziało wymianę podstawowej broni palnej (tj. podstawowego karabinka, karabinu maszynowego i broni wyborowej). Za faworytów uważa się czeski karabinek CZ S605 oraz strzelającą nabojem 7,62 mm wersję karabinu maszynowego Minimi. Trzeba się jednak spodziewać silnej konkurencji ze strony firm takich jak HK, FN czy Beretta.

Podstawowym wozem bojowym w wyposażeniu wojsk lądowych Republiki Czeskiej jest BVP-2, czyli wyprodukowany w Czechosłowacji licencyjny BMP-2, jest on głównym uzbrojeniem czterech batalionów zmechanizowanych (41. z Žatec, 42. z Tábor, 71. z Hranice oraz 72. z Přáslavice). BVP-2 uzupełniane są przez cały szereg innych pojazdów opartych konstrukcyjne na wozach BVP-1/2 (większość z nich opracowana przez VOP-26 Šternberk – Vojenský Opravárenský Podnik 026). Starsze wozy BVP-1 (licencyjne BMP-1) oraz OT-90 (BMP-1 przebudowany na transporter opancerzony, gdzie oryginalna wieża zastąpiona została wieżą z OT-64 SKOT-2A z 14,5 mm wkm KPW oraz 7,62 mm km PKT) zostały już wycofane z użycia.

Wsparcie wojsk zmechanizowanych zapewnia jeden batalion czołgów T-72M4Cz (zmodernizowane wozy T-72M1) oznaczony numerem 73. i stacjonujący w Přáslavice. Projekt modernizacji wywodzi się jeszcze z czasów Czechosłowacji, która była jednym z licencyjnych producentów czołgu T-72. Najważniejsze zmiany obejmują instalacje pancerza reaktywnego Dyna-72 (opracowywanego dla planowanej modernizacji czechosłowackiej), włoskiego SKO TURMS-T produkcji Officine Galileo (pochodna SKO stosowanego m.in. na czołgach C-1 Ariete, pierwotnie planowano użycie SKO Savan-15T zastosowanego również w PT-91M) oraz izraelskiego power packa łączącego brytyjski silnik Caterpillar Perkins CV-12-1000 i transmisję Allison XTG 411-6 (nie było to najszczęśliwsze rozwiązanie, gdyż w odróżnieniu od rozwiązań rosyjskich, ukraińskich czy polskich wymagało zmian w tylnej części kadłuba modernizowanych wozów). Wykonawcą modernizacji zostały zakłady remontowe VOP-25 (Vojenský Opravárenský Podnik 025) w Novým Jičínie. Modernizacja w sumie 30 wozów (zakończona w 2006 r.) wraz z pracami badawczo-rozwojowymi kosztowała ok. 300 mln USD. Uzupełnieniem zmodernizowanego czołgu jest zmodernizowany wóz zabezpieczenia technicznego VT-72M4Cz (rozwinięcie wozu VT-72B).

Obok wojsk pancernych i zmechanizowanych istotny komponent stanowią siły lekkie pod postacią batalionu aeromobilnego (43. z Chrudim), batalionu rozpoznawczego (102. z Prostějov). Podstawą wyposażenia jednostek długo były stare UAZ 469 (które wciąż są używane), jednak sytuację zmieniło przyjęcie wozów bojowych wyposażonych w 12,7 mm wkm i 7,62 mm km skonstruowanych na bazie samochodów terenowych Land Rover. Pierwsze wozy na bazie Land Rovera 110 trafiły do 601. grupy działań specjalnych w 2004 roku. Ich rozwinięciem są powstałe na bazie większego Land Rover 130 wozy nazwane Kajman, których 79 zamówiono w maju 2008 roku. Wozy staną się podstawowym wyposażeniem 43. batalionu.

W 2009 roku utworzono dwa nowe bataliony zmotoryzowane (44. w Jindřichův Hradec i 74. w Bučovice), nie zostało to oficjalnie potwierdzone, jednak prawdopodobnie to do tych jednostek trafią KTO Pandur. Procedurę pozyskania kołowych transporterów opancerzonych Czechy rozpoczęły w 2003/2003 r., po rozstrzygnięciu przetargu w latach 2007-2012 dostarczonych miało być 199 transporterów w 19 wersjach (z opcją na następne 35 wozów). Po odbiorze pierwszych dwu transporterów w sierpniu 2007 r. zostały one poddane szerokim próbom, które wykazały niezgodność odebranych wozów w 24 spośród 93 szczegółowych wymagań. W związku z zaistniałą sytuacją 7 grudnia 2007 czeski rząd jednostronnie wypowiedział umowę, nie uiszczając żadnej zapłaty. Rząd czeski zaproponował renegocjacje umowy zakładające zmniejszenie liczby zamówionych pojazdów do 107, a także obniżenie ceny jednostkowej wozów. Strony doszły do porozumienia w kwietniu 2008 r. co doprowadziło do podpisania w marcu 2009 umowy na 107 wozów w pięciu wersjach: w tym 99 wozów z dużą wieżą RCWS-30 Samson i 4 wozy z mniejszą RCWS-127 Mini Samson. W produkcji KTO brać mają udział firmy czeskie na czele z VOP-25 w Novým Jičínie.

Wsparcie artyleryjskie zapewniają Wojskom Lądowym dwa dywizjony artylerii mieszanej (131. z Pardubic i 132. z Jinec) zgrupowane w składzie 13. Brygady Artylerii. Podstawowym wyposażeniem są 152-milimetrowe armatohaubice Dana vz. 77 oraz 122-milimetrowe wyrzutnie rakietowe RM- 70/85. Rozpoznanie celów dla artylerii zapewniają wozy rozpoznania i obserwacji LOS oraz Sněžka (oba na podwoziu BVP) oraz zakupione w 2006 roku trzy radary artyleryjskie Ericsson Arthur.

W strukturach Wojsk Lądowych zwraca uwagę słabość związków taktycznych i pododdziałów. Brygady pozbawione są wsparcia artylerii polowej i przeciwlotniczej, mogą one uzyskać pewną niezależność działania dopiero po wydzieleniu odpowiednich sił z 12. Brygady Artylerii i podlegającej siłom powietrznym 25. Rakietowej Brygady Obrony Powietrznej. Słabe są również bataliony, które posiadają w swoim składzie zaledwie ok. 30 wozów bojowych. Wyraźnie widać dostosowanie struktur do potrzeb prowadzenia misji ekspedycyjnych.

Siły Specjalne

Struktury Sił Specjalnych
601. grupa sił specjalnych (Prostějov)
grupa operacji specjalnych żandarmerii wojskowej (SOG Omega)

Afganistan, Land Rovery 601. grupy sił specjalnych. Wkrótce podobne pojazdy trafią w większych ilościach także do innych jednostek

Operatorzy jednostki specjalnej SOG Omega w Afganistanie

W czeskich siłach zbrojnych wyróżnić możemy dwie typowe jednostki specjalne, w odróżnieniu od pozostałych rodzajów sił zbrojnych podlegają one bezpośrednio pod sztab generalny, a nie pod połączone dowództwo.

601. grupa sił specjalnych stacjonuje w Prostějov, czyli tym samym garnizonie co podlegający Wojskom Lądowym 102. batalion rozpoznawczy. Jest to stosunkowo duża jednostka stale utrzymująca ok. 100-osobowy kontyngent wojskowy w Afganistanie. Teoretycznie powinna być zdolna do prowadzenia dwu niezależnych operacji specjalnych poza granicami kraju. W obecnej postaci jednostka powstała w 2003 roku w ramach reorganizacji sił zbrojnych, jednak tradycjami sięga 1952 roku, kiedy to w Prostějov powstała jednostka spadochronowa, za której kontynuatorkę uważa się 601. grupa. Jednostka działała w krajach takich jak Arabia Saudyjska, była Jugosławia, Albania, Kuwejt, Irak i Afganistan.

Grupa operacji specjalnych żandarmerii wojskowej bardziej znana jako SOG Omega (Special Operations Group) to mniejsza utworzona w 2002 roku jednostka działająca w ramach czeskiej żandarmerii wojskowej. Był to pierwszy odział specjalny, którego głównym zadaniem była ochrona VIP-ów w obszarach dużego zagrożenia. SOG w obecnej postaci utworzony został w 2004 roku, profil działalności został rozszerzony do szerokiego wachlarza działań kontr- i antyterrorystycznych. Jednostka działała w Kosowie, Kuwejcie, Iraku i Afganistanie. Ostatnia misja zakończyła się pod koniec 2008 roku – ok. 30 operatorów prowadziło działania w Afganistanie. Na początku 2009 roku spięcia pomiędzy jednostką a dowództwem oraz 601. grupą doprowadziły do decyzji o likwidacji jednostki.

Wyposażenie jednostek specjalnych długo oparte było na standardowym wyposażeniu sił zbrojnych Republiki Czeskiej (m.in. Samopal vz. 58, Univerzální kulomet vz. 59). Dopiero stosunkowo niedawno otrzymały one niewielkie ilości nowoczesnego zachodniego uzbrojenia, takiego jak klony karabinka M4 (produkcji Knight’s Armament Company), pistolety maszynowe MP5 czy karabinki maszynowe Minimi.

Siły Powietrzne

Struktury Sił Powietrznych
21. Baza Lotnictwa Taktycznego (Čáslav)

211. eskadra lotnictwa taktycznego
212. eskadra lotnictwa taktycznego
213. eskadra techniczna
214. batalion dowodzenia
215. batalion ochrony
216. batalion logistyczny
22. Baza Lotnicza (Náměšť nad Oslavou)

221. eskadra śmigłowców bojowych
222. eskadra szkolnego lotnictwa taktycznego
223. eskadra techniczna

224. batalion dowodzenia
225. batalion ochrony
226. batalion logistyczny
23. Baza Lotnictwa Śmigłowcowego (Přerov)

231. eskadra śmigłowców
232. eskadra techniczna
233. batalion ochrony i logistyki
24. Baza Lotnictwa Transportowego (Praha-Kbely)

241. eskadra lotnictwa transportowego
242. eskadra lotnictwa transportowego
243. eskadra śmigłowców
244. eskadra techniczna
245. batalion dowodzenia

246. batalion ochrony
247. batalion logistyczny
25. Rakietowa Brygada Obrony Powietrznej (Strakonice)

251. grupa obrony powietrznej
252. grupa obrony powietrznej
253. batalion wsparcia
26. Brygada Kontroli Przestrzeni Powietrznej (Stará Boleslav)

261. centrum kontroli powietrznej
wojskowe centrum kontroli powietrznej
narodowe centrum dowodzenia przestrzenią powietrzną
posterunki radarowe
batalion wsparcia

Samoloty wielozadaniowe Gripen wprowadziły nową jakość w czeskim lotnictwie

Wysłużone Albatrosy szkolą kolejne pokolenia czeskich pilotów

A319CJ – następca czeskich Tu-154M

Zmodernizowane zestawy 2K12 Kub są najgroźniejszym systemem w arsenale czeskich przeciwlotników

Wyrzutnie rakietowe RBS-70 są najlżejszym i jednocześnie najnowszym systemem przeciwlotniczym w Czechach

Siły powietrzne Republiki Czeskiej grupują cały potencjał lotniczy (samoloty bojowe, transportowe oraz śmigłowce) i przeciwlotniczy kraju. Siły i środki zgrupowane są wokół 4 baz lotniczych, rakietowej brygady obrony powietrznej oraz brygady kontroli przestrzeni powietrznej.

Obecnie całe taktyczne lotnictwo bojowe zgrupowane jest wokół 21. Bazy Lotnictwa Taktycznego – Čáslav. Stacjonują w niej 211. eskadra używająca jedynych naddźwiękowych maszyn w czeskim lotnictwie tj. samolotów SAAB JAS-39 Gripen (12 jednomiejscowych JAS-39C i 2 dwumiejscowych JAS-39D), których podstawowym zadaniem jest obrona czeskiej przestrzeni powietrznej. 212. eskadra używa lekkich poddźwiękowych samolotów Aero L-159 Alca, których podstawowym zadaniem są misje wsparcia wojsk lądowych. Obecnie na stanie eskadry są 24 samoloty (20 jednomiejscowych L-159A i 4 dwumiejscowe L-159T1 przebudowane z wersji A), z czego eksploatowanych jest 18 maszyn.

W latach 90. XX wieku czeski resort obrony był zdeterminowany do wycofania wszelkich samolotów produkcji byłego ZSRR, co doprowadziło do wycofania samolotów typów takich jak MiG-21, MiG-23, MiG-29, Su-22 i Su-25. Wszystkie te typy zastąpione miały być przez samolot L-159 Alca (zaawansowany, lekki samolot bojowy) będący kolejnym ogniwem ewolucji popularnego L-39 Albatros (po udoskonalonym L-59 Super Albatros wyeksportowanym do Egiptu i Tunezji i istniejącym tylko jako prototyp, westernizowanym L-139). Rząd czeski zamówił aż 72 samoloty tego typu (wszystkie w jednomiejscowej wersji bojowej L-159A). Czeskie doświadczenia pokazały, że samolot o tak małych możliwościach nie może samodzielnie wykonywać wszystkich zadań i musi być uzupełniony większą, bardziej typową maszyną bojową. Efektem tego było postępowanie zakończone w 2004 roku, w wyniku którego czeskie siły powietrzne za kwotę ok. 2 mln USD wylizingowały na 10 lat 14 nowych samolotów JAS-39C/D Gripen (na przegranym polu pozostały m.in. używane F-16A/B). Według zapowiedzi czeskiego MON w 2014 roku, gdy umowa leasingowa zbliżać się będzie ku końcowi, Czechy zamierzają odkupić samoloty na własność. Koszty związane z przejęciem samolotów JAS-39 wymusiły wycofanie znacznej części L-159, w eksploatacji pozostać miało zaledwie 18 samolotów (plus następne 6 jako rezerwa), natomiast pozostałe 47 samolotów (w międzyczasie utracono w katastrofie maszynę 6056) przebywa zmagazynowane w zakładach Aero Vodohody w oczekiwaniu na nowego właściciela.

Szkolenie zaawansowane przyszłych pilotów samolotów JAS-39 Gripen i L-159 Alca odbywa się na samolotach L-39ZA Albatros, których 12 sztuk stanowi wyposażenie 222. eskadry szkolnego lotnictwa taktycznego wchodzącej w skład 22. Bazy Lotniczej (Náměšť nad Oslavou).

Czeskie lotnictwo śmigłowcowe zorganizowane jest w 3 eskadry operujące z 3 różnych baz. 222. eskadra śmigłowców bojowych wyposażona w 10 nowych śmigłowców Mi-35 (Mi-24W), 18 starszych Mi-24W oraz jeden szkolny Mi-24DU – operuje z 22. Bazy Lotniczej (Náměšť nad Oslavou). 231. eskadra śmigłowców eksploatuje 16 nowych Mi-171Sz (Mi-8AMTSz) oraz 12 starszych Mi-17 (Mi-8MT). Trzecią jednostką jest 243. eskadra śmigłowców z 24. Bazy Lotnictwa Transportowego z Kbely pod Pragą. Jednostka eksploatuje śmigłowce Mi-8 i Mi-17 wykonujące zadania transportu najważniejszych osób w państwie oraz 10 śmigłowców W-3A Sokół, z których 6 wykonuje misje poszukiwawczo-ratownicze oraz ewakuacji medycznej (śmigłowce pełnią również cywilne dyżury), pozostałe 4 maszyny skonfigurowane są jako maszyny transportowe.

Starsze śmigłowce Mi-8, Mi-17 i Mi-24 przejęte zostały przy podziale Czechosłowacji, maszyny te zostały uzupełnione fabrycznie nowymi Mi-35 i Mi-171Sz przejętymi w 2005 i 2006 roku z Rosji w ramach rozliczeń międzypaństwowych w zamian za długi. Przejęcie nowych śmigłowców pozwoliło wycofać z użycia większość starszych wersji śmigłowców tego typu (Mi-8T, Mi-24D). Również bezgotówkowo pozyskano śmigłowce W-3A Sokół. Jedenaście fabrycznie nowych maszyn (wyprodukowanych w 1996 i 97 roku) pozyskano w zamian za 10 samolotów MiG-29 (śmigłowiec W-3A 0710 został utracony w wypadku).

Całe lotnictwo transportowe zgrupowane jest w 24. Bazie Lotnictwa Transportowego – Kbely pod Pragą. 241. eskadra lotnictwa transportowego eksploatuje dwa samoloty Airbus A319CJ (dostarczone w 2007 roku maszyny zastąpiły dwa Tu-154M), dwa wysłużone Jaki-40, które wkrótce zastąpione zostaną przez dwa samoloty Challenger CL 601 (pierwsza maszyna znajduje się już na stanie jednostki). Wyposażeniem 242. eskadry lotnictwa transportowego są samoloty o bardziej wojskowym rodowodzie. Podstawą wyposażenia eskadry są 4 samoloty An-26, które w najbliższym czasie zastąpione mają być przez 4 samoloty C-295M. Według umowy parafowanej 7 maja 2009 podczas targów IDET trzy maszyny zostaną zakupione za ok. 130 mln euro, kolejna maszyna ma zostać wymieniona za trzy samoloty L-159A i dwa L-159T1. Ponadto eskadra eksploatuje 8 lekkich samolotów transportowych L-410 Turbolet w różnych wersjach. Rząd czeski wyraził również zainteresowanie przejęciem używanych samolotów C-130 Hercules.

Rakietowa Brygada Obrony Powietrznej (Strakonice) grupuje cały potencjał obrony powietrznej Republiki Czeskiej. Zasadniczymi elementami brygady są 251. i 252. grupa obrony powietrznej. 251. grupa posiada w składzie 4 baterie systemów krótkiego zasięgu 2K12 Kub. Zestawy te są obecnie poddawane procesowi ograniczonej modernizacji (cyfryzacji). 252. eksploatuje systemy bliskiego zasięgu RBS-70 (2 baterie) oraz Strzała-10 (również 2 baterie). Ciągłość eksploatacji osadzonego na podwoziu MT-LB systemu Strzała-10 zapewnia produkcja w Czechach pocisków do tego systemu.

Obserwacją i kontrolą przestrzeni powietrznej zajmuje się 26. Brygada Kontroli Przestrzeni Powietrznej (Stará Boleslav), podlegają jej: 261. centrum kontroli powietrznej, wojskowe centrum kontroli powietrznej, narodowe centrum dowodzenia przestrzenią powietrzną oraz posterunki radarowe.

Siły Wsparcia

Struktury Sił Wsparcia
14. Brygada Logistyczna (Pardubice)

141. batalion wsparcia (Pardubice)
142. batalion remontowy (Klatovy)
kompania sygnałowa (Pardubice)
15. Brygada Inżynieryjna (Bechyně)

151. batalion inżynieryjny (Bechyně)

152. batalion inżynieryjny (Rakovnik)
153. batalion inżynieryjny (Olomouc)
31. Brygada Ochrony Przed Bronią ABC (Liberec)

311. batalion ochrony przed bronią ABC
312. batalion ochrony przed bronią ABC
53. Brygada WRE (Opava)

311. batalion systemu pasywnego (České Budějovice)
311. batalion WRE (Opava)
101. batalion sygnałowy (Lipník nad Bečvou)
103. centrum CIMIC/PSYOPS (Lipník nad Bečvou)

104. batalion wsparcia (Olomouc)

Ciężarówki Tatra T-810 zastąpiły poczciwe Pragi V3S

Podstawowym zadaniem Sił Wsparcia jest zabezpieczenie wsparcia działania jednostek operacyjnych. Obejmuje to wparcie: logistyczne, inżynieryjne i saperskie, ochronę przed bronią chemiczną, biologiczną i atomową, działania pasywnej detekcji i walki radioelektronicznej, zapewnienie łączności oraz działania z zakresu współpracy cywilno-wojskowej i działania psychologiczne.

Modernizacja techniczna nie ominęła i tego rodzaju sił zbrojnych, jej znakiem może być fakt, iż poczciwe Pragi V-3S zostały w znaczącej części zastąpione przez nowe ciężarówki Tatra (przede wszystkim model T-810, których w użyciu jest prawie 600 sztuk). Na szczególną uwagę zasługuje 311. batalion systemu pasywnego z Czeskich Budziejowic używający pasywnego systemu Věra.

Czeskie Kontyngenty Wojskowe

Wypożyczone od USA samochody HMMWV, podstawa wyposażenia czeskiego kontyngentu

Cztery wozy bojowe BVP-2 są używane przez kontyngent w Afganistanie

Samochody KMW Dingo 2 oferują stosunkowo wysoki poziom ochrony, jednak ich duże wymiary mogą być pewnym utrudnieniem w ciasnych, afgańskich miasteczkach

W chwili obecnej Republika Czeska utrzymuje dwa duże kontyngenty wojskowe. W ramach sił ISAF w Afganistanie działa Zespół Rekonstrukcji Prowincji Logar, składający się z 280 żołnierzy w większości z 4. Brygady szybkiego reagowania oraz 14 cywilów. Podstawowym wyposażeniem kontyngentu są wypożyczone od wojsk USA wozy HMMWV, stopniowo uzupełniane przez pojazdy LMV i Dingo. Drugim oddziałem działającym w ramach ISAF jest czeski kontyngent na lotnisku w Kabulu. Obecnie w jego skład wchodzą: pododdziały chemiczny i łączności, grupa kontroli operacji powietrznych, narodowy element wsparcia oraz grupa medyczna. Łącznie kontyngent ten składa się z 59 żołnierzy.

Ponadto w ramach operacji „Enduring Freedom” w afgańskiej prowincji Kandahar działa ok. 100 operatorów specjalnych z 601. grupy sił specjalnych. Ze względu na trudny teren podstawowym wyposażeniem grupy są odpowiednio wyekwipowane samochody terenowe Land Rover. Do końca 2008 roku w podobny sposób działania prowadziło ok. 30 operatorów jednostki SOG Omega posiadających w wyposażeniu trzy odpowiednio zmodyfikowane Toyoty Land Cruiser oraz dwa guntrucki na bazie ciężarówki Tatra 815.

W ramach pilnej potrzeby operacyjnej, z myślą o kontyngentach wojskowych w Afganistanie w 2008 roku zakupione zostały po cztery wozy Iveco LMV oraz Krauss-Maffei Wegmann Dingo. Pierwsze samochody opancerzone LMV zamówione zostały dla jednostki SOG Omega, wozy dostarczone zostały 8 kwietnia 2008. LMV zamówione zostały w konfiguracji dla czteroosobowej załogi, uzbrojone w zdalnie sterowany moduł uzbrojenia Kongsberg Protector z 12,7 mm wkm M2. Jeden z wozów pierwszej partii został poważnie uszkodzony w wyniku eksplozji ładunku wybuchowego. Wozy KMW Dingo 2 wyposażone są w sterowany mechanicznie 7,62 mm karabin maszynowy MG3 (sterowanie „wieżą” przy użyciu korb przypomina obsługę wieży BRDM-2), zakupione zostały zaś na potrzeby żołnierzy z prowincji Logar. Wozy odebrane zostały 14 kwietnia 2008, trzy z nich dostarczono do Afganistanu (gdzie uzupełniły wypożyczone od USA HMMWV), czwarty wóz pozostał w Czechach dla celów treningowych.

W drugiej połowie 2008 oba zamówienia zostały rozszerzone, obejmując po 15 kolejnych wozów obu typów. Nowe Dingo dostarczone zostaną w zmienionej konfiguracji dla 2+4 żołnierzy (pierwsze cztery wozy są skonfigurowane dla 2+6 żołnierzy). Zakupy te można traktować jako wstęp do planowanego przetargu na 140 lekkich pojazdów opancerzonych.

Drugą dużą misją jest kontyngent KFOR w Kosowie. W ramach dowodzonego przez Finów Multinational Task Force Centre przebywa w Kosowie ponad 400 żołnierzy. Czeskie wojska działają w ramach KFOR od 1999 roku (wcześniej Czesi uczestniczyli również w misjach IFOR i SFOR). Obecna 15 zmiana kontyngentu opiera się w główniej mierze na żołnierzach z 131. mieszanego dywizjonu artylerii oraz 14. Brygady Logistycznej.

Ponadto od 1 maja 2009 roku Czeskie Siły Powietrzne przejęły odpowiedzialność za przestrzeń powietrzną Litwy, Łotwy i Estonii. Kontyngent przebywający w bazie lotniczej w Šiauliai (Szawle) stanowią cztery samoloty JAS-39 Gripen oraz 75 osób personelu. Misja potrwa do 1 września, kiedy kontyngent czeski zostanie zmieniony przez Niemców.

Podsumowanie

Siły zbrojne Republiki Czeskiej są w tej chwili jednymi z najbardziej nowoczesnych we wschodniej Europie. W służbie pozostały tylko wybrane wzory uzbrojenia o wschodnim rodowodzie, które (często dzięki modernizacji) cały czas odpowiadają wymaganiom współczesnego pola walki. W nielicznych obszarach, gdzie zaobserwować można zacofanie (jak broń palna czy lotnictwo transportowe) w najbliższych latach ma nastąpić wymiana pokoleniowa. Choć nie wszystkie decyzje należy uznać za słuszne (produkcja, jak się okazało zbędnych, samolotów L-159 czy kosztowna modernizacja czołgu T-72M4Cz) to jednak warto podkreślić, że likwidująca przerośnięte struktury redukcja oraz profesjonalizacja pozwoliły osiągnąć skokowy wzrost jakości sił zbrojnych.

Wyposażenie Sił Zbrojnych Republiki Czeskiej
Wozy bojowe
Czołgi T-72 178
– zmodernizowane czołgi T-72M4Cz 30

– wozy zabezpieczenia technicznego VT-72M4Cz 3
Most czołgowy MT-55 10
Wozy rodziny BVP (BMP)
– bojowy wóz piechoty BVP-1 195
– bojowy wóz piechoty BVP-2 185
– bojowy wóz rozpoznania BpzV 68
– transporter opancerzony OT-90

29
– wóz pomocy technicznej DTP-90 34
– wóz dowódczo-sztabowy OT-R5M 37
– wóz naprowadzania artylerii DP-90 26
– rozpoznawczy wóz LOS 10
– rozpoznawczy system PPK Sněžka 8
– wóz inżynieryjny VP-90 16
– wóz zabezpieczenia technicznego VPV

41
– stanowisko dowodzenia VOV 13
– układacz min MU-90 23
– wozy ewakuacji medycznej OT-90 9
– wozy ewakuacji medycznej AMB-S 21
– 120 mm moździerz samobieżny PRAM-S vz. 85 8
Wozy rodziny Pandur II (zamówione 107 wozów)
– kołowe wozy bojowe KVB

72
– kołowe wozy dowódcy kompanii KVB-VR 11
– kołowe wozy rozpoznawcze KVB-Pz 16 (w tym 8 z radarem pola walki)
– kołowe wozy inżynieryjne KVP-ZPz 4
– kołowe transportery ewakuacji medycznej KOT-Zdr 4
Wozy rodziny OT-64
– transporter opancerzony OT-64 31
– wozy ewakuacji medycznej OT-64

4
wóz opancerzony BRDM-2 44
wóz opancerzony KMW Dingo 2 6 (docelowo 19)
wóz opancerzony Iveco LMV 4 (docelowo 19)
Systemy artyleryjskie
– 122 mm wyrzutnia rakietowa RM-70 61
– 152 mm armatohaubica Dana vz. 77 105
– 120 mm moździerz vz. 82

85
– 82 mm moździerz vz. 52 34
Śmigłowce
– Mi-171Sz 16
– Mi-17 12
– Mi-8S 5
– Mi-35 10
– Mi-24W

18
– Mi-24DU 1
– W-3A Sokół 10
– Mi-2 5
Samoloty
– JAS-39C Gripen 12
– JAS-39D Gripen 2
– L-159A Alca

20
– L-159T1 Albatros II 4
– L-39ZA Albatros 12
– L-39C Albatros 8
– L-410 Turbolet 8
– An-26 4
– C-295M (zamówione 4)
– Jak-40

2
– CL 601 1 (docelowo 2)
– A-319CJ 2

Wideo

Autorem artykułu jest Paweł K. Malicki. Artykuł pierwotnie opublikowany został w magazynie Armia 09/2009.

Autor: Paweł K. Malicki.

3 comments

  1. czeskie siły zbrojne – czy to nie brzmi komiczne? Wyposażeni i nowocześni ponad miarę, a wyszkolenie to zupełne dno.
    Pojęcie „dobry czeski żołnierz” skończył się wraz z Grunwaldem, później to była już tylko kosmiczna jego imitacja, a w latach 19-stych XX w. kiedy to kilkutysięczna ich armia nie potrafiła na Zaolziu przejść obrony około 200 polskich policjantów. Więc nie piszcie o ich nowoczesności tylko o wyszkolenie, a w zasadzie jego braku. W Iraku też mieli dobry rosyjski sprzęt którego nie umieli użytkować

    1. Fanzolisz. Najlepsze armaty i moździeże w czasie I WŚ produkowały czeskie zakłady Skody. W czasie II WŚ Niemcy przejęli czeskie czołgi LT 38, które były modernizowane i używane do końca wojny (na ich podwoziach powstały doskonałe działa Marder i niszczyciele czołgów np. Hetzer). Technicznie, organizacyjnie i jakościowo czeska armia zawsze przewyższała polską. W 1920 Czeska Armia zajęła Zaolzie i doszła pod Skoczów (niestety, to my przegraliśmy). Jedyne co mieli słabsze, to duch bojowy, ale dzięki temu Praga nigdy nie została zniszczona podobnie jak i inne czeskie miasta…

Dodaj komentarz