Mikojan Gurewicz MiG-29 – Użytkownicy

kraje byłego ZSRR

Rosja

MiG-29SMT w rosyjskich barwach

Kokpit MiG-29SMT z 6963. Awiabazy

Na początku 2009 r. do informacji publicznej podana została informacja iż na uzbrojeniu znajduje się 291 samolotów MiG-29 (informacja podana przez Aleksandra Nowikow, dyrektora Moskiewskich Zakładów Mechanicznych zajmujących się produkcją i remontami silników RD-33). 17 października oraz 5 grudnia 2008 miały miejsce katastrofy samolotów MiG-29 spowodowane najprawdopodobniej złym stanem technicznym. W wyniku katastrof uziemiono wszystkie maszyny typu oraz powołano komisję mającą przebadać stan techniczny samolotów MiG-29. Komisja sukcesywnie badając samoloty do lotów dopuściła zaledwie ok połowę liczby maszyn (stan na marzec 2009 r – dopuszczono do dalszej eksploatacji ok 100 maszyn na 200 przebadanych). Liczbę maszyn pozostających w stanie lotnym można szacować na między 100 a 150.

Obecnie Wojenno-wozdusznyje siły używają samolotu MiG-29 w następujących jednostkach liniowych:

1. Dowództwo WWS i PWO (Sankt Petersburg)

6963. Awiabaza (były 14. Gwardijskij Istriebitelnyj Awiacionnyj Połk – Kursk-Kalino) – do 1989 r. pułk stacjonował w bazie Kiskunlachaza na Węgrzech. Pierwsze MiG-29 trafiły do jednostki w 1986 r. zastępując MiG-23MLD. Na początku 2009 r. jednostka ta otrzymała pierwsze MiG-29SMT pierwotnie przygotowane dla Algierii. Obecnie na stanie bazy znajdują się 24 jednomiejscowe samoloty MiG-29SMT oraz 6 dwumiejscowych MiG-29UB mod.

2. Dowództwo WWS i PWO (Jekaterynburg)

6982. Awiabaza (były 120. Gwardijskij Istriebitelnyj Awiacionnyj Połk – Domna) – Baza posiada na stanie 36 samolotów MiG-29 oraz 6 samolotów MiG-29UB.

4. Dowództwo WWS i PWO (Rostów nad Donem)

6969. Awiabaza (były 19. Gwardijskij Istriebitelnyj Awiacionnyj Połk – Millerowo) – od końca II WŚ pułk stacjonował w Niemczech w Mirow-Larz, skąd został wycofany w 1993 r. – jednocześnie zmieniono uzbrojenie i charakter jednostki (ze szturmowej na MiG-27, na myśliwską na MiG-29). W 2010 r. podczas przekształcania Pułku w Bazę Lotniczą jednostka przejęła samoloty i personel z likwidowanego 31. GwIAP z Ziernogradu. Baza posiada na stanie 36 samolotów MiG-29 oraz 6 samolotów MiG-29UB.
3624. Awiabaza (Erebuni – Armenia) – Wydzielony komponent WWS stacjonujący na mocy porozumień międzypaństwowych w Armenii. Baza posiada na stanie 16 samolotów MiG-29 oraz 2 samoloty MiG-29UB.
oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29SMT 02 maszyna pierwotnie dla Agierii
MiG-29SMT 07 maszyna pierwotnie dla Agierii
MiG-29SMT 08 maszyna pierwotnie dla Agierii
MiG-29SMT 10 maszyna pierwotnie dla Agierii
MiG-29SMT 23 maszyna pierwotnie dla Agierii
MiG-29SMT 24 maszyna pierwotnie dla Agierii
MiG-29UB mod. 39 maszyna pierwotnie dla Agierii

Azerbejdżan

W marcu 2007 r. ujawniony (wraz z pierwszymi dostawami) został zakup 17 samolotów MiG-29 na Ukrainie (samoloty używane, po remoncie). Prawdopodobnie na początku 2008 r. utracony został samolot wersji szkolno-bojowej.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29 9.13 01
MiG-29 9.51 20

Białoruś

białoruskie MiG-29 na stojance

Po rozpadzie Związku Radzieckiego kraj ten otrzymał co najmniej 92 sztuki samolotów MiG-29. W 1996 roku 16 maszyn jednomiejscowych oraz 2 UB zostało sprzedanych do Peru (dostawy miały miejsce krótko po podpisaniu kontraktu). w latach 1999-2002 kolejnych 31 samolotów zostało sprzedanych, tym razem do Algierii. Samoloty eksploatowane były i są obecnie w dwu bazach lotnictwa myśliwskiego (Istriebitielna Awiabaza lub IAB), są to byłe pułki lotnictwa myśliwskiego z czasów ZSRR (nosiły te same numery). Obecnie eksploatowane są 43 samoloty w tym kilka zmodernizowanych do standardu BM:

  • 927. Istriebitielna Awiabaza (Bereza) – obecnie jednostka eksploatuje 23 samoloty bojowe i 4 szkolno-bojowe
  • 61. Istriebitielna Awiabaza (Baranowicze) – jednostka eksploatuje 12 samolotów bojowych i 4 szkolno-bojowe, w tym zmodernizowane, a także samoloty Su-27.
oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29 9.13 01
MiG-29BM 9.13SM 02
MiG-29BM 9.13SM 03
MiG-29BM 9.13SM 04
MiG-29BM 9.13SM 05
MiG-29BM 9.13SM 06
MiG-29 9.13 07
MiG-29 9.13 22
MiG-29 9.13 26
MiG-29 9.13 30
MiG-29UB 9.51 65
MiG-29UB 9.51 66

Kazachstan

Po rozpadzie ZSRR, na terenie niepodległego Kazachstanu pozostał 715. Istriebitelnyj Awiacionnyj Połk (pułk lotnictwa myśliwskiego) w miejscowości Ługowaja wyposażony w dwanaście samolotów bojowych w standardzie 9.12 oraz dwa szkolno-bojowe. Kolejne 18 samolotów bojowych oraz 4 szkolno-bojowe trafiły do Kazachstanu w 1995 roku, prawdopodobnie w ramach rozliczeń międzypaństwowych. Aktualnie w służbie pozostaje prawdopodobnie połowa samolotów posiadanych przez Kazachstan.

Mołdawia

Przed rozpadem Związku Radzieckiego na terenie obecnej Mołdawii stacjonował 86. Gwardijskij Istriebitelnyj Awiacionnyj Połk. Po rozpadzie jednostkę oraz jej wyposażenie zostało przejęte przez nowy twór państwowy. Mołdawia uzyskała 7 samolotów bojowych we wczesnej wersji 9.12, kolejnych 24 w wersji 9.13 oraz dwa samoloty szkolno-bojowe. Samoloty były użyte podczas konfliktu dotyczącego secesji Mołdawskiej Republiki Naddniestrza w 1992 roku, jedna z maszyn 9.12 została utracona najprawdopodobniej w wyniku działań bojowych. Mały, poradziecki kraj, nie był w stanie utrzymać floty nowoczesnych i kosztownych samolotów, tak więc władze państwa rozpoczęły próby znalezienia nabywców na samoloty MiG-29. Dziesięć samolotów zostało wypożyczonych do Jemmenu, z czego jedna została utracona, pięć pozostało w Jemenie a reszta powróciła do Mołdawii. Kolejną maszynę 9.13 sprzedano do Rumunii. Mołdawia poszukiwała kolejnych nabywców. Poważne rozważanie ofert zakupu z państw takich jak Iran doprowadziło do zainteresowania samolotami USA, które zakupiło 21 samolotów w 1997 roku. Według niepotwierdzonych doniesień za 21 samolotów z uzbrojeniem USA zapłaciło ok 80 mln dolarów.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29 9.12 2960512124 27 sprzedany do USA
MiG-29 9.12 2960512140 28 sprzedany do USA
MiG-29 9.12 2960516753 20 sprzedany do USA
MiG-29 9.12 2960516755 21 sprzedany do USA
MiG-29 9.12 2960516761 25 sprzedany do USA
MiG-29 9.12 2960516766 22 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960707750 24 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960707753 29 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960710828 09 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960717453/3126 01 sprzedany do Rumunii w 1994 roku (jako 53)
MiG-29 9.13 2960717456 03 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960717458 10 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960717459 11 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960717464 12 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960717469 04 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960717473 06 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960717940 02 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960721907 08 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960721930 41 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960721940 46 sprzedany do USA
MiG-29 9.13 2960721945 48 sprzedany do USA
MiG-29UB 9.51 N50903012038 61 sprzedany do USA

Turkmenistan

Kraj ten dyspionuje 24 ex-radzieckimi samolotami. 10 samolotami bojowymi wersji 9.12, 12 samolotami wersji 9.13 oraz dwoma maszynami szkolno-bojowymi.

Ukraina

ukraiński MiG-29 i jego uzbrojenie

Po rozpadzie ZSRR kraj ten odziedziczył ok 216 samolotów MiG-29, w tym 155 samolotów wersji 9.13, samoloty wchodził na wyposażenie 6 pułków lotnictwa myśliwskiego (w tym jeden podległy marynarce wojennej), obecnie samoloty MiG-29 stanowią wyposażenie trzech pułków liniowych:

  • 62. Istriebitelnyj Awiacionnyj Połk (Belbek)
  • 92. Istriebitelnyj Awiacionnyj Połk (Wasylków)
  • 114. Istriebitelnyj Awiacionnyj Połk (Iwano-Frankowsk)

W latach 1997 do 2002 działała ponadto grupa pokazowa Ukraińskie Sokoły. Dysponowała ona 9 samolotami pomalowanymi w żółto-niebieskie barwy (ukrańskie barwy narodowe). 26 Marca 1998 roku grupa utraciła jedną maszynę w katastrofie. Działalność grupy została przerwana zakazem pokazów lotniczych po tragicznej katastrofie ukraińskiego Su-27UB w której zginęło 83 widzów.

Ze względu na dużą liczbę przejętych samolotów oraz brak możliwości utrzymania ich wszystkich w sprawności podejmowano starania sprzedaży samolotów za granicę. Jedynym potwierdzonym sukcesem jest tu sprzedaż 5 samolotów do Algierii. Trudna sytuacja finansowa Ukrainy sprawiła, że wojsko dokonało wyboru samolotów Su-27 i Su-24 które maja być remontowane podczas gdy MiG-29 oraz Su-25 miały by zostać wycofane i zmagazynowane. Nawet te plany okazały się zbyt ambitne i eksploatowane będą jedynie pojedyncze maszyn gdy większość zostanie zmagazynowana.

Uzbekistan

Kraj ten po rozpadzie ZSRR przejął 30 samolotów wersji bojowej oraz 6 szkolno-bojowych używanych przez 115. IAP (Kokaida) w 1993 roku przemianowany na 61. Brygadę Lotnictwa Myśliwskiego stacjonującą w pobliżu granicy z Afganistanem.

Europa

Bułgaria

Na przełomie lat 80 i 90 zamówiono 18 samolotów bojowych (9.12A) i cztery szkolno-bojowe (9.51). Jedna z maszyn bojowych została utracona w katastrofie (9 września 1994 roku). Przez długi okres czasu zwlekano z przeprowadzeniem remontów czego efektem była bardzo niewielka ilość sprawnych maszyn. W chwili obecnej przeprowadzane są remonty pojedynczych egzemplarzy oraz prowadzone są studia nad pozyskaniem nowego, zachodniego samolotu.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29UB 9.51 N50903013375 01
MiG-29UB 9.51 N50903013394 02
MiG-29UB 9.51 N50903018908 03
MiG-29UB 9.51 N50903018945 04
MiG-29 9.12A 2960526321/3714 15
MiG-29 9.12A 2960526322/3715 16
MiG-29 9.12A 2960526324/3801 17
MiG-29 9.12A 2960526325 3802 18
MiG-29 9.12A 2960526333/3803 19
MiG-29 9.12A 2960526334/3804 20
MiG-29 9.12A 2960532035/4115 21
MiG-29 9.12A 2960532036/4201 22
MiG-29 9.12A 2960532377/4311 23
MiG-29 9.12A 2960532379/4312 24
MiG-29 9.12A 296053238?/4313 25
MiG-29 9.12A 2960532382/4314 26
MiG-29 9.12A 2960532383/4315 27
MiG-29 9.12A 2960535100/4409 28
MiG-29 9.12A 2960535101/4410 29
MiG-29 9.12A 2960535102/4411 30
MiG-29 9.12A 2960535103/4412 31
MiG-29 9.12A 2960535104/4413 32

Czechy / Słowacja / Czechosłowacja

słowackie MiG-29AS i MiG-29UBS

Czechosłowacja – Kraj ten otrzymał na przełomie lat 80tych i 90tych 20 samolotów (18 bojowych 9.12A i 2 szkolno-bojowe 9.51). Podczas pokojowego podziału kraju na Słowacje i Czechy oba kraje otrzymały równo, po 10 samolotów (9 bojowych i 1 szkolno-bojowy).

Czechy – Po podziale Czechosłowacji kraj ten otrzymał 10 samolotów – podjęto decyzję o wycofaniu MiG-29 z eksploatacji (planowano, że podstawą sił powietrznych stanie się czeski L-159 ALCA) i podjęto decyzję o wymianie 10 MiG-29 za 11 nowych śmigłowców PZL W-3 Sokół z Polską.

Słowacja – Po podziale Czechosłowacji kraj ten otrzymał 10 samolotów – podjęto decyzję o utrzymaniu MiG-29 w eksploatacji, w połowie lat 90tych Słowacja otrzymała jako regulacje długów z czasów ZSRR kolejne 14 maszyn tak, że ich liczba osiągnęła 24 (pełen pułk myśliwski) – 20 bojowych 9.12A i 4 szkolno-bojowe 9.51). W toku eksploatacji utracono 3 maszyny bojowe. W roku 2005 podjęto decyzję o remontach i modernizacji samolotów (do standardu 9.12SD) ale już tylko 12 sztuk. Dostawy 10 zmodernizowanych MiG-29AS i 2 zmodernizowanych MiG-29UBS zakończyły się na początku roku 2008, pozostałe 9 samolotów zostało zmagazynowane.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
Maszyny dostarczone Czechosłowacji
MiG-29 9.12A 2960526375/3901 7501 dla Słowacji, obecnie wycofany
MiG-29 9.12A 2960526377 7702 dla Czech, potem do Polski jako 77
MiG-29 9.12A 2960526380 8003 dla Słowacji, obecnie wycofany
MiG-29 9.12A 2960526383 8304 dla Czech, potem do Polski jako 83
MiG-29 9.12A 2960526386 8605 dla Słowacji, obecnie wycofany
MiG-29 9.12A 2960526389 8906 dla Czech, potem do Polski jako 89
MiG-29 9.12A 2960526392 9207 dla Czech, potem do Polski jako 92
MiG-29 9.12A 2960526393 9308 dla Słowacji, obecnie wycofany
MiG-29AS 9.12SD 2960532037/4202 3709 dla Słowacji, zmodernizowany
MiG-29 9.12A 2960532038/4203 3810 dla Czech, potem do Polski jako 38
MiG-29AS 9.12SD 2960532039/4204 3911 dla Słowacji, zmodernizowany
MiG-29 9.12A 2960532040/4205 4012 dla Czech, potem do Polski jako 40
MiG-29 9.12A 2960532351/4212 5113 dla Słowacji, obecnie wycofany
MiG-29 9.12A 2960532354 5414 dla Czech, potem do Polski jako 54
MiG-29 9.12A 2960532355 5515 dla Słowacji, obecnie wycofany
MiG-29 9.12A 2960532356 5616 dla Czech, potem do Polski jako 56
MiG-29 9.12A 2960532358 5817 dla Słowacji, obecnie wycofany
MiG-29 9.12A 2960532359 5918 dla Czech, potem do Polski jako 59
MiG-29UB 9.51 N50903013244 4401 dla Słowacji, obecnie wycofany
MiG-29UB 9.51 N50903014528 4402 dla Czech, potem do Polski jako 28
Maszyny dostarczone Słowacji
MiG-29AS 9.12SD 2960535406/4713 0619 zmodernizowany
MiG-29 9.12A 2960535408/4714 0820 wycofany
MiG-29AS 9.12SD 2960535409/4715 0921 zmodernizowany
MiG-29 9.12A 2960536020/4801 2022 zniszczony w pożarze silnika
MiG-29AS 9.12SD 2960536021/4802 2123 zmodernizowany
MiG-29AS 9.12SD 2960536061/4904 6124 zmodernizowany
MiG-29AS 9.12SD 2960536064/4905 6425 zmodernizowany
MiG-29AS 9.12SD 2960536065/4906 6526 zmodernizowany
MiG-29AS 9.12SD 2960536066/4907 6627 zmodernizowany
MiG-29AS 9.12SD 2960536067/4908 6728 zmodernizowany
MiG-29 9.12A 2960536068/4909 6829 zniszczony w katastrofie
MiG-29 9.12A 2960536069/4910 6930 zniszczony w katastrofie
MiG-29UBS 9.51 N50903028113 1303 zmodernizowany
MiG-29UBS 9.51 N50903028253 5304 zmodernizowany

Serbia / Jugosławia

jugosłowiański MiG-29 podczas pokazów w Batajnicy w 1998 r.

szczątki zestrzelonego, jugosłowiańskiego MiG-29

Jugosławia – Na początku 1988 roku do jugosłowiańskiej bazy Batajnica dotarło 14 sztuk samolotów bojowych wersji 9.12B i 2 sztuki szkolno-bojowych wersji 9.51. Kraj ten złożył zamówienie na kolejne 16 maszyn, jednak z racji wybuchu konfliktu na Bałkanach do realizacji tego zamówienia nie doszło. Samoloty wzięły udział w wojnie z NATO w 1999 roku, 6 maszyn utracono w walce (zestrzelonych), kolejne 4 zostały zniszczone na ziemi w bombardowaniach, jedna maszyna została utracona nie-bojowo w wyniku katastrofy. Pozostałe pięć maszyn pozostało na wyposażeniu lotnictwa Serbii

Serbia – Pięć maszyn eksploatowana była do połowy 2005 (samoloty latały bardzo mało, średni nalot pilotów wynosił zaledwie 10 godzin rocznie), po czym zmagazynowano je w oczekiwaniu na remont. W 2006 r. podjęto decyzję o remoncie samolotów (przeznaczono na to 22,04 mln Euro), w grudniu podpisano umowę pomiędzy państwowym przedsiębiorstwem handlu uzbrojeniem Jugoimport SDRP i RSK MiG. Kontrakt obejmował remont maszyn oraz montaż wyposażenia nawigacyjnego i łączności zgodnego ICAO na czterech samolotach, w roku 2008 r. przeznaczono na remont MiGów kolejne 10,5 mln Euro co pozwoliło na remont piątego samolotu i dokończenie prac na pozostałych czterech. Prace odbyły się w zakładach remontowych Moma Stanojlovic, zlokalizowanych w w bazie Batjnica,niedaleko Belgradu (miejsce stacjonowania Jugosłowiańskich a później Serbskich MiGów). Bardziej zaawansowane systemy i agregaty zostały wysłane na remont do Rosji. Pierwszy wyremontowany samolot został oblatany na początku lutego 2008 r. Po remoncie maszyny staną się jedynym uzbrojeniem Serbskiej 101. eskadry myśliwskiej (101. lovačka avijacijska eskadrila), w składzie 204. Bazy Lotniczej (204. avijacijska baza). Według serbskiego ministra obrony termin remontu został przekroczony z winy strony rosyjskiej. Koszt remontu i modernizacji na maszynę – ok 6,1 mln Euro czyli ok 9,5 mln USD.7 lipca 2009 podczas treningu przed pokazami lotniczymi rozbiła się maszyna bojowa n/b 18105.

2-4 października 2017 Serbia otrzymała 6 samolotów w darze od Rosji. Były to 4, wyprodukowane w 1989, myśliwce: pojedynczego MiGa-29A (9.12A) i 3 MiG-29 (9.13) oraz parę szkolno-bojowych MiG-29UB (9.51A) wyprodukowanych w 1990 i 1991. 6 maszyn uzupełni 3 dotychczas używane (5 z nich jest w stanie lotnym, jeden wymaga remontu, podobnie jak 3 maszyny używane dotychczas).

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29 9.12B 2960525005 18101
MiG-29 9.12B 18102
MiG-29 9.12B 18103 zbombardowany w Batajnica
MiG-29 9.12B 18104 zbombardowany w Niš
MiG-29 9.12B 18105 rozbity w katastrofie 07.07.2009
MiG-29 9.12B 2960525096 18106 zestrzelony w pobliżu Kruševac
MiG-29 9.12B 2960525098 18107 zbombardowany w Batajnica
MiG-29 9.12B 18108
MiG-29 9.12B 2960525102 18109 zestrzelony w pobliżu Valjevo
MiG-29 9.12B 18110 rozbity w pobliżu Ponikve (strata nie bojowa)
MiG-29 9.12B 2960525136 18111 zestrzelony w pobliżu Titel
MiG-29 9.12B 18112 zestrzelony w pobliżu Priština
MiG-29 9.12B 18113 zestrzelony w pobliżu Loznica
MiG-29 9.12B 18114 zestrzelony w pobliżu Bjeljina
MiG-29UB 9.51 18301
MiG-29UB 9.51 N50903006406 18302 zbombardowany w Batajnica
MiG-29 9.12A dar Rosji, 2-4.10.2017, wypr. 1989, RF-92185/14
MiG-29 9.13 dar Rosji, 2-4.10.2017, wypr. 1989, RF-93709/04
MiG-29 9.13 dar Rosji, 2-4.10.2017, wypr. 1989, RF-93713/31
MiG-29 9.13 dar Rosji, 2-4.10.2017, wypr. 1989, RF-93717/10
MiG-29UB 9.51 dar Rosji, 2-4.10.2017, wypr. 1990, RF-92196/75
MiG-29UB 9.51 dar Rosji, 2-4.10.2017, wypr. 1991, RF-29166/101

Republika Federalna Niemiec / Niemiecka Republika Demokratyczna


niemiecki MiG-29 i jego następca – Eurofighter

Pod koniec lat 80 tych NRD otrzymała 24 samoloty (20 bojowych 9.12A i 4 szkolno-bojowe 9.51), po zjednoczeniu Niemiec MiG-29 był jedynym typem który utrzymano w służbie i eksploatowano aż do zastąpienia przez pierwsze samoloty Eurofighter (22 samoloty Niemieckie przejęła Polska – jedna maszyna została utracona w katastrofie, a z przejęcia jednej zrezygnowano). Samoloty Niemieckie przeszły pewne modyfikacje by spełnić wymogi zachodnich przepisów o cywilnym ruchu lotniczym – samoloty te często nazywano MiG-29 ICAO (od International Civil Aviation Organization) lub MiG-29G i MiG-29GT. Wokół tych modyfikacji narosło wiele legend – wielu uważało je za o wiele głębsze niż w rzeczywistości były (nie miały one większego wpływu na zdolności bojowe maszyn), podobnym modyfikacją przy okazji pierwszego remontu głównego poddano maszyny polskie.

oznaczenie wersja n/s n/b NRD n/b RFN Uwagi
MiG-29G 9.12A 2960525106/3412 604 29+01 ICAO I, do Polski jako 4116
MiG-29G 9.12A 2960525107/3413 607 29+02 ICAO II, do Polski jako 4117
MiG-29G 9.12A 2960525110/3414 615 29+03 ICAO I
MiG-29G 9.12A 2960525111/3415 628 29+04 ICAO I, do Polski jako 4111
MiG-29G 9.12A 2960525113/3502 635 29+05 ICAO I, do Polski jako 4118
MiG-29G 9.12A 2960525114/3503 661 29+06 ICAO II, do Polski jako 4107
MiG-29G 9.12A 2960525115 /3504 668 29+07 ICAO I, do Polski jako 4101
MiG-29G 9.12A 2960525118/3505 669 29+08 ICAO II, do Polski jako 4112
MiG-29G 9.12A 2960525121/3506 670 29+09 ICAO I, rozbity [1] [2]
MiG-29G 9.12A 2960525124 /3507 676 29+10 ICAO II, do Polski jako 4119
MiG-29G 9.12A 2960525128/3508 677 29+11 ICAO I, do Polski jako 4102
MiG-29G 9.12A 2960525132/3509 679 29+12 ICAO I, do Polski jako 4113
MiG-29G 9.12A 2960525800/3703 684 29+14 ICAO II, do Polski jako 4114
MiG-29G 9.12A 2960526300/3704 693 29+15 ICAO II, do Polski jako 4108
MiG-29G 9.12A 2960526301/3705 699 29+16 ICAO I, do Polski jako 4103
MiG-29G 9.12A 2960526302/3706 745 29+17 ICAO I, do Polski jako 4104
MiG-29G 9.12A 2960526310/3710 777 29+18 ICAO I, do Polski jako 4120
MiG-29G 9.12A 2960526314/3711 778 29+19 ICAO II, do Polski jako 4109
MiG-29G 9.12A 2960526315/3712 785 29+20 ICAO I, do Polski jako 4121
MiG-29G 9.12A 2960526319/3713 786 29+21 ICAO I, do Polski jako 4122
MiG-29GT 9.51 N50903006448 148 29+22 ICAO I, do Polski jako 4110
MiG-29GT 9.51 N50903006562 179 29+23 ICAO I, do Polski jako 4115
MiG-29GT 9.51 N50903006604 181 29+24 ICAO I, do Polski jako 4105
MiG-29GT 9.51 N50903011408 185 29+25 ICAO I, do Polski jako 4123

Rumunia

rumuński MiG-29

Maszyny z pierwszego zamówienia dotarły w połowie 1989 r., było to 10 samolotów bojowych 9.12A i 2 szkolno-bojowe 9.51, pod koniec roku kolejne 2 bojowe i 1 szkolno-bojowy. W 1990 roku podczas pokazów nad bukaresztańskim lotniskiem doszło do kolizji dwóch maszyn bojowych, obaj piloci zginęli. W połowie lat 90-tych utracono także samolot w wersji szkolno-bojowej. Władze Rumunii zadecydowały o dokupieniu samolotów w Rosji (4 maszyny bojowe 9.12A i 1 szkolno-bojowy) i Mołdawii (1 maszyna bojowa wersji 9.13). Pod koniec lat 90-tych we współpracy z izraelską firmą Elbit (awionika) i niemiecką EADS (płatowiec) postanowiono przeprowadzić modernizację posiadanych MiG-29 w ramach programu Sniper. Oblot prototypu nastąpił 5 maja 2000 r. z lotniska zakładowego firmy Aerostar w Bacau. Sniper posiada awionikę zintegrowaną w ramach standardu Mil-Std 1553B zawierającą nowy komputer misji, nowe radiostacje, zintegrowany układ nawigacyjny ILS/GPS, kolorowe wskaźniki wielofunkcyjne 120x150mm, szerokokątny HUD, urządzenie ostrzegające przed opromieniowaniem wiązką radiolokacyjną, centralę danych aerodynamicznych. Z przyczyn finansowych po za latającym prototypem (numer taktyczny 67) realizację programu wstrzymano. Wszystkie samoloty zostały wycofane – podstawą Rumuńskiego lotnictwa stały się zmodernizowane samoloty MiG-21 Lancer. Wycofane MiG-29 w oczekiwaniu na ewentualnego kupca samoloty zostały ustawione na lotnisku Constanta – Mihail Kogalniceanu, bez nawet podstawowego zabezpieczenia przed warunkami atmosferycznymi (nie mówiąc o prawidłowym zmagazynowaniu) i przebywają tam stojąc „pod chmurką” i powoli niszczejąc do dnia dzisiejszego.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29 9.12A 2960532041/4206 41 rozbity
MiG-29 9.12A 2960532046/4207 46 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960532047/4208 47 zniszczony
MiG-29 9.12A 2960532048/4209 48 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960532049/4210 49 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960532350/4211 50 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960532367/4305 67 prototyp modernizacji Sniper
MiG-29 9.12A 2960532368/4306 68 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960532369/4307 69 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960532370/4308 70 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960532375/4309 75 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960532376/4310 76 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960535133/4511 33 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960535138/4512 38 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960535404/4712 54 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.12A 2960536075/4911 35 wycofany z eksploatacji
MiG-29 9.13 2960717453/3126 53 pozyskany z Mołdawii, wycofany z eksploatacji
MiG-29UB 9.51 N50903016215 15 wycofany z eksploatacji
MiG-29UB 9.51 N50903016222 22 wycofany z eksploatacji
MiG-29UB 9.51 N50903016223 23 wycofany z eksploatacji
MiG-29UB 9.51 N50903016229 29 rozbity

Węgry

węgierski MiG-29

Pierwotnie zakładano, że MiG-29 pojawi się w węgierskich siłach powietrznych na przełomie 1988 i 1989 roku, jednak w związku z przeprowadzanymi w tym czasie programami oszczędnościowymi nie udało się tego dokonać. Ostatecznie w czerwcu 1993 roku podpisano umowę ze stroną rosyjską na dostawę 22 samolotów bojowych wersji 9.12B i 6 szkolno-bojowych wersji 9.51). Samoloty nabyto na mocy rozliczeń międzypaństwowych.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29 9.12B 2960535116/4504 01
MiG-29 9.12B 2960535117/4505 02
MiG-29 9.12B 2960535124/4507 03
MiG-29 9.12B 2960535127/4508 04
MiG-29 9.12B 2960535148/4513 05
MiG-29 9.12B 2960535149/4514 06
MiG-29 9.12B 2960535150/4515 07
MiG-29 9.12B 2960535151/4601 08
MiG-29 9.12B 2960535157/4602 09
MiG-29 9.12B 2960535158/4603 10
MiG-29 9.12B 2960535161/4604 11
MiG-29 9.12B 2960535162/4605 14
MiG-29 9.12B 2960535181/4615 12
MiG-29 9.12B 2960535182/4701 15
MiG-29 9.12B 2960535184/4702 16
MiG-29 9.12B 2960535188/4703 17
MiG-29 9.12B 2960535189/4704 18
MiG-29 9.12B 2960535190/4705 19
MiG-29 9.12B 2960535191/4706 20
MiG-29 9.12B 2960535192/4707 21
MiG-29 9.12B 2960535193/4708 22
MiG-29 9.12B 2960535198/4709 23
MiG-29UB 9.51 N50903027135 24
MiG-29UB 9.51 N50903027146 25
MiG-29UB 9.51 N50903027257 26
MiG-29UB 9.51 N50903027268 27
MiG-29UB 9.51 N50903027279 28
MiG-29UB 9.51 N50903027380 29

Azja

Bangladesz

28 czerwca 1999 Siły powietrzne Bangladeszu zamówiły 8 zmodernizowanych samolotów – 6 bojowych wersji 9.12SE oraz dwa samoloty szkolno-bojowe (4 maszyny dostarczono w 1999 roku, kolejne 4 w 2000). Koszt zakupu to 115 milionów dolarów, weszły one na wyposażenie No.5 Squadron „Supersonics”. Zakup samolotu został skrytykowany przez krajową opozycję zarzucającą władzom, że kupiły samolot produkowany w Rosji i Indiach (???) co doprowadzi do zależności od Indii przy dostawch części zamiennych.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29SE 9.12SE 2960536100 36100
MiG-29SE 9.12SE 2960536501 36501
MiG-29SE 9.12SE 2960536503 36503
MiG-29SE 9.12SE 2960536506 36506
MiG-29SE 9.12SE 2960536507 36507
MiG-29UB 9.51 N50903028264 28264
MiG-29UB 9.51 N509030??375 ??375

Birma / Myanmar

Po incydentach granicznych z Tajlandią w 2001 r, Birma zakupiła 10 samolotów w Rosji, według malezyjskich mediów były to nieodebrane maszyny irackie (osiem bojowych 9.12B i dwa szkolno-bojowe 9.51). samoloty dostarczono w 2006 r. Ponad te maszyny lotnictwo Birmy używa 36 J-7M (chińskie kopie MiG-21). W 2009 r. Birma wyraziła zainteresowanie zakupem Malezyjskich MiG-29N.

Indie

indyjski MiG-29

Pierwszy samolot zmodernizowany do standardu MiG-29UPG podczas oblotu

Był to pierwszy eksportowy odbiorca samolotu MiG-29 lokalnie nazwanego Baaz (Jastrząb). Rozmowy na ten temat oraz wizyty przedstawicieli Indyjskich Sił Powietrznych miały miejsce jeszcze przed przyjęciem samolotu na wyposażenie Sił Powietrznych Związku Radzieckiego. Pierwsze 12 sztuk MiG-29 (samoloty bojowe 9.12B i szkolno-bojowe 9.51) dotarło do Indii w grudniu 1986 roku, reszta w 1997 roku. Dokładna wielkość pierwszego zamówienia nie jest znana, źródła podają liczby od 44 do ponad 50 sztuk. W MiG-29 wyposażone zostały 47. eskadra Black Archers z bazy w Pune (1986 roku), oraz 28. eskadra First Supersonics (w 1987 roku) również z bazy w Pune (w 1997 roku eskadra została przeniesiona do Adampur). Druga dostawa 20 samolotów (najprawdopodobniej w standardzie 9.13) miała miejsce w 1889 roku i pozwoliła na wyposażenie 223. eskadry Tridents z bazy Adampur. Trzecia dostawa miała miejsce w latach 1994-95, jej przedmiotem było 10 samolotów (8 MiG-29 9.13 oraz 2 MiG-29UB 9.51) które miały zastąpić maszyny utracone w katastrofach. W 2008 roku Indyjskie Siły Powietrzne podpisały warty 900 milionów dolarów (ok 13,5 mln $ za maszynę – 2008) kontrakt na kompleksową modernizację 67 pozostających w służbie MiGów-29 do standardu odpowiadającego SMT. Sześć maszyn zostanie zmodyfikowanych w Rosji, podczas gdy pozostałe w Indiach, w zakładach HAL. Samoloty będą nosić oznaczenie MiG-29UPG, modernizacja obejmie nowy radar N010ME Żuk-ME, siniki RD-33 III serii produkcyjnej (bezdymne, wyposażone w FADEC), nowe wyposażenie awioniki ma zawierać duża ilość lokalnych rozwiązań indyjskich, opracowanych dla Su-30MKI oraz MiG-21bison i będzie w dużym stopniu zunifikowane z pokładowymi MiG-29K.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29 9.12B KB702 47 sq
MiG-29 9.12B KB703 47 sq
MiG-29 9.12B KB707 47 sq
MiG-29 9.12B KB708 28 sq
MiG-29 9.12B KB711 28 sq, ex 47 sq
MiG-29 9.12B KB712
MiG-29 9.12B KB713 ex 28 sq
MiG-29 9.12B KB715 28 sq
MiG-29 9.12B KB716
MiG-29 9.12B KB717 28 sq
MiG-29 9.12B KB718 28 sq
MiG-29 9.12B KB719 28 sq
MiG-29 9.12B KB720 28 sq
MiG-29 9.12B KB721
MiG-29 9.12B KB722 28 sq
MiG-29 9.12B KB724 28 sq
MiG-29 9.12B KB726 28 sq
MiG-29 9.12B KB728 28 sq
MiG-29 9.12B KB732
MiG-29 9.12B KB735 47 sq
MiG-29 9.12B KB736 28 sq
MiG-29 9.12B KB737 28 sq
MiG-29 9.12B KB738 rozbity 21.01.97, 28 sq
MiG-29 9.12B KB739 223 sq
MiG-29 9.12B 3109 KB742 28 sq, ex 47 sq
MiG-29 9.12B KB744
MiG-29UB 9.51 KB903 28 sq
MiG-29 9.13 KB3102 28 sq
MiG-29 9.13 KB3107 223 sq
MiG-29 9.13 KB3108 28 sq
MiG-29 9.13 KB3109 28 sq
MiG-29 9.13 KB3110 28 sq
MiG-29 9.13 KB3111 28 sq
MiG-29 9.13 KB3113 223 sq
MiG-29 9.13 KB3114 223 sq
MiG-29 9.13 KB3117
MiG-29 9.13 KB3118 47 sq
MiG-29 9.13 KB3120 28 sq
MiG-29 9.13 KB3122 28 sq
MiG-29 9.13 KB3123 28 sq
MiG-29 9.13 KB3125 28 sq, ex 223 sq
MiG-29 9.13 KB3126 223 sq
MiG-29 9.13 KB3298
MiG-29 9.13 KB3299 rozbity 28.09.06

Indie – Marynarka Wojenna

prototyp indyjskiego MiG-29K jeszcze przed malowaniem

Jeden z pierwszych odebranych MiG-29K dla Indii

W 2004 r. Marynarka Wojenna Indii podpisała kontrakt na przebudowę krążownika lotniczego Admirał Gorszkow (w służbie indyjskiej będzie nosił nazwę Vikramaditya), oraz komponent lotniczy złożony z 16 myśliwców pokładowych MiG-29K (12 jednomiejscowych MiG-29K 9.41 oraz 4 dwumiejscowych MiG-29KUB 9.47), wraz z opcją na dalszych 30 samolotów. W 2008 roku rozszerzono zamówienie o kolejne 29 maszyn z opcji zapisanej w pierwotnej umowie.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29K 9.41 801 303 sq, odebrany 19.02.10
MiG-29K 9.41 802 303 sq, odebrany 19.02.10
MiG-29K 9.41 804 303 sq, odebrany 19.02.10

Irak

Kontrakt na dostawę 48 samolotów MiG-29 podpisano w 1987 roku, w tym samym roku dotarło pierwsze 18 maszyn, w sumie odebrano 41 samolotów. Podczas I Wojny w Zatoce, w toku walk powietrznych utracono 5 MiG-29, a kolejne 4 sztuki „schroniło się” w sąsiednim Iranie (i już nie powróciło). W okresie poprzedzającym wybuch II wojny w Zatoce Irak posiadał na uzbrojeniu około 10 samolotów typu MiG-29. Aktualnie samolot ten nie jest na wyposażeniu nowej armii irackiej.

Iran

Jesienią 1990 r. Iran otrzymał 18 samolotów bojowych i 6 szkolno-bojowych zamówionych u producenta. Kolejne samoloty tego typu przybyły do tego kraju dość nieoczekiwanie, były to 4 sztuki uciekające z Iraku w wyniku I Wojny w Zatoce Perskiej. W międzyczasie utracono 2 samoloty, a pozostałe 26 sztuk stanowi wyposażenie dwóch eskadr: 11. z Teheranu i 23. z Tabziz.

Jemen

W połowie lat 90 Jemen wypożyczył 12 samolotów od Mołdawii, po czym od kupił 6, a pozostałe zwrócił. W latach 2004-06 kraj ten otrzymał 16 zmodernizowanych maszyn bojowych MiG-29SMT 9.18 oraz 4 maszyny szkolno-bojowe wersji 9.53. Część z nich to zmodernizowane maszyny wcześniej służące w siłach powietrznych Jemenu (6 sztuk zakupionych w Mołdawii), a reszta to nowa dostawa.

Korea Północna

W końcu lat 80-tych kraj ten podpisał umowę na dostawę 25 samolotów, pierwsze 12 z nich dotarło na przełomie maja i czerwca 1988 roku. Obecnie niektóre źródła podają, że Korea posiada ok 40 samolotów, dodatkowe maszyny zapewne zostały dokupione w którymś z państw byłego ZSRR.

Malezja

W połowie lat 90tych (kontrakt podpisano 7 czerwca 1994 roku) Malezja podjęła decyzję o zamówieniu samolotów ze wschodu jako tańszej i równie dobrej alternatywy dla maszyn zachodnich (później decyzja była ostro krytykowana). Zamówiono 18 maszyn bojowych (prawdopodobnie 9.12D) dwie szkolno-bojowe (9.51) oraz dwa nieloty przeznaczone do szkolenia obsługi naziemnej. Samoloty zostały dostarczone w kwietniu 1995 roku z oryginalnym wyposażeniem, a dopiero po pewnym czasie zmodernizowane według wymagań malezyjskich (mi. sonda do tankowania w powietrzu). Maszyny bojowe zostały oznaczone MiG-29N, szkolno-bojowe MiG-29NUB. Koszt samolotów to 380 milionów dolarów (ok 19 mln $ za samolot), późniejsze odernizacje, obsługa i szkolenie podniosły koszt całego programu ok1,6 miliarda $. Do tej pory utracono dwie maszyny bojowe w katastrofach w 1998 i 2004 roku. Samoloty zostały wycofane z użycia w 2007 r. – w momencie rozpoczęcia dostaw i eksploatacji Su-30MKM, pojawiły się potwierdzone informacje o chęci odsprzedania maszyn (zainteresowanie wyraziła Birma).

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29NUB 9.51 M43-01
MiG-29NUB 9.51 M43-02
MiG-29N 9.12SD 2960536587 M43-03
MiG-29N 9.12SD 2960536590/5215 M43-04
MiG-29N 9.12SD 2960536591/5301 M43-05
MiG-29N 9.12SD 2960536592/5302 M43-06
MiG-29N 9.12SD 2960536593/5303 M43-07 rozbity w 2004
MiG-29N 9.12SD M43-08
MiG-29N 9.12SD 2960536596 M43-09
MiG-29N 9.12SD 2960536598/5305 M43-10
MiG-29N 9.12SD 2960536599 M43-11
MiG-29N 9.12SD 2960538310 M43-12
MiG-29N 9.12SD 2960538311 M43-13
MiG-29N 9.12SD 2960538312/5310 M43-14
MiG-29N 9.12SD 2960538313 M43-15
MiG-29N 9.12SD 2960538314 M43-16
MiG-29N 9.12SD 296053831? M43-17 rozbity w 1998
MiG-29N 9.12SD 2960538317 M43-18

Sri Lanka

22 Września 2008 r. miały miejsce dostawy samolotów nieznanej (prawdopodobnie starszej, zmodernizowanej) wersji do Sri lanki. Ministerstwo obrony Sri Lanki podało że zakupione samoloty kosztowały 75 mln USD (pięć samolotów). Samoloty uzupełnią 6 otrzymanych na początku 2008r. chińskich J-7G (określanych również jako F-7G) będących pochodną MiG-21 – przekazanych Sri Lance przez Chiny na korzystnych warunkach (część za darmo, część po zaniżonej cenie).

Syria

W kwietniu 1987 r. syryjski MON złożył zamówienie na aż 150 samolotów MiG-29, pierwsze 16 maszyn dotarło do Damaszku już w lipcu tego samego roku. W 1988 roku powstał pierwszy z łącznie trzech dywizjonów wyposażonych w ten typ samolotów. Łącznie do Syrii dotarło około 40 tych samolotów. W styczniu 2007 r. kraj ten zamówił modernizację swoich ok 20 maszyn do standardu SMT (pozostałe maszyny prawdopodobnie zostały wycofane z użycia).

Afryka

Algieria

W latach 1997-2002 kraj ten pozyskał 23 samoloty bojowe wersji 9.13 oraz 8 szkolno-bojowych MiG-29UB z Białorusi (16 samolotów dostarczono w 1999 roku, 11 w 2000, 2 w 2001 i 2 w 2002). Samoloty te zostały wymienione za ok 120 MiG-21 które Białoruś miała nadzieję sprzedać do państw Afrykańskich. Niepotwierdzone informacje mówią o odsprzedaży części najstarszych maszyn do Birmy. W 2002 roku zakupiono 5 kolejnych samolotów, tym razem na Ukrainie. W lutym 2006 r. (prezydent Putin podpisał go osobiście podczas krótkiej wizyty w Algierii 10 Marca 2007 r.) podpisany został kontrakt na mocy którego kraj ten otrzyma 28 samolotów bojowych MiG-29SMT wersji 9.19 i 6 samolotów zmodernizowanych szkolno-bojowych MiG-29UB wersji 9.53 (kontrakt obejmował również dostawy 28 wielozadaniowych Su-30MKA, 16 samolotów szkolenia zaawansowanego Jak-130 oraz inne – łączna wartość kontraktu 3,5 mld $). Starsze MiG-29 miały być przekazana Rosjanom jako część finansowania nowego kontraktu (ich wartość oszacowano na 300 mln $). Dostawa pierwszych zmodernizowanych maszyn miała miejsce w grudniu 2006 r. Do Maja 2007 Algieria odebrała 15 samolotów po czym wstrzymała płatności i odbiór kolejnych maszyn, a samoloty odebrane zostały zmagazynowane. W Maju 2008 r. Algieria oficjalnie wystąpiła do Rosji przyjęcie dostarczonych samolotów, oraz zamianę zamówionych MiG-29SMT (odebranych i nieodebranych) na 14-16 Su-30MKA. Warte 2,5 miliarda $ 28 dwumiejscowych myśliwców wielozadaniowych Su-30MKA (niecałe 90 mln $ za samolot) dostarczone mają być do 2010 roku. Dostawy dodatkowych 14-16 Su-30 wymienionych za MiG-29 miały by rozpocząć się w 2011 r. Tym sposobem Algieria nie jest już użytkownikiem MiG-29.

Erytrea

Prawdopodobnie w drugiej połowie lat 90-tych do Erytrei dotarło 10 MiG-29 zakupionych w Mołdawii. W 1998 roku dostarczono z Rosji 5 samolotów bojowych wersji 9.12 i 1 szkolno-bojowy wersji 9.51. Podczas walk z lotnictwem Etiopii w 1999 roku utracono dwa samoloty. W 2001 roku Rosja dostarczyła dwa kolejne MiG-29 (9.12), a w 2005 r. dostarczono dwa zmodernizowane myśliwce bojowe MiG-29SMT wersji 9.18.

Sudan

W 2004 roku Rosja zrealizowała kontrakt na dostawę 10 samolotów bojowych 9.13SE i dwu szkolno-bojowych 9.51.

Ameryki

Kuba

W 1990 roku do kraju tego dostarczono 12 samolotów bojowych wersji 9.12? i 2 szkolno-bojowe wersji 9.51. Maszyny były używane w 231 eskadrze 23 pułku z San Julian.

Peru

peruwiański MiG-29

Kraj ten w latach 90 odkupił partię używanych maszyn od Białorusi – było to 16 maszyn bojowych (wersji 9.13) oraz 2 szkolono-bojowe (9.51) – utracono z tego dwie maszyny bojowe. W latach dwutysięcznych podjęto decyzję o remoncie maszyn w Rosji oraz uzupełnieniu ich trzema kolejnymi maszynami bojowymi wyposażonymi według standardu MiG-29SE (9.13SE) – mi. możliwość stosowania pocisków z aktywną głowicą radiolokacyjną R-77.

oznaczenie wersja n/s n/b Uwagi
MiG-29 9.13 2960715535 030
MiG-29 9.13 2960715161 031
MiG-29 9.13 032
MiG-29 9.13 033
MiG-29 9.13 2960717479 034
MiG-29 9.13 2960717952? 035
MiG-29 9.13 036
MiG-29 9.13 2960717949 037
MiG-29 9.13 038
MiG-29 9.13 2960718709 039
MiG-29 9.13 040
MiG-29 9.13 2960718104 041
MiG-29 9.13 2960717900 042
MiG-29 9.13 2960717913? 043
MiG-29 9.13 044
MiG-29 9.13 2960717944 045
MiG-29UB 9.51 N50903012547 046
MiG-29UB 9.51 N50903027002 047
MiG-29SE 9.13SE 2960731690 048
MiG-29SE 9.13SE 2960731693/5626 049
MiG-29SE 9.13SE 2960731694 055

Stany Zjednoczone Ameryki

Kraj ten w 1997 roku odkupił 21 samolotów MiG-29 od Mołdawii, aby uniknąć sprzedaży samolotów do państw nieprzyjaznych USA takich jak Iran czy Syria. Samoloty zostały przebadane przez National Air Intelligence Center. Jedną z maszyn można obejrzeć w National Museum of the United States Air Force we Wright-Patterson, Ohio.

Autor: Paweł K. Malicki.

2 comments

Dodaj komentarz